INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Stanisław Młodzianowski h. Dąbrowa  

 
 
XVII w. - 1717
Biogram został opublikowany w 1976 r. w XXI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Młodzianowski Stanisław h. Dąbrowa (zm. 1717), regimentarz, kasztelan lubaczowski. Pochodził z niezamożnej szlachty osiadłej w ziemi mazowieckiej, pisał się z Suchych i Łazów. Brak wiadomości o jego losach przed r. 1706. Później wspominał jedynie, że «młode lata zaczął w prześwietnym domie» Adama Mikołaja Sieniawskiego, hetmana w. kor. Będąc z «antecessorów» sługą hetmańskim, pozostawał w okresie wojny północnej na jego usługach. Również bliskie związki łączyły go z miecznikiem kor. Stanisławem Denhoffem. Spełniał też niekiedy rolę łącznika między Sieniawskim a Denhoffem. W maju 1706 występował jako podczaszy bracławski i porucznik roty husarskiej znaku Denhoffa, w którym odtąd stale służył. W grudniu t. r. był wymieniany jako dowódca części partii wojsk kor., pozostającej pod dowództwem Denhoffa w okolicach Krakowa. W styczniu 1707 objął przejściowo dowództwo nad siłami Denhoffa, gdy ten udał się do Sieniawskiego; w t. r. był deputatem generalnego koła wojskowego do rady walnej (wojskowej). Prawdopodobnie późną jesienią t. r. w okresie kryzysu związanego z kwestią przysięgi wojska kor. na wierność konfederacji sandomierskiej przebywał w charakterze delegata wojska z ramienia Sieniawskiego w Brześciu w celu prowadzenia rozmów z Aleksandrem Mienszykowem. Wiosną 1708 znajdował się wraz ze swą dywizją w okolicach Gorzyc. Zimą t. r. dowodził w Lubelskiem jedną z wydzielonych przez Sieniawskiego dywizji, wyznaczonej dla prowadzenia walki podjazdowej ze zwolennikami Stanisława Leszczyńskiego. W lutym 1709 został wyznaczony przez generalne koło wojskowe w Tarnowie do grona dystrybutorów hiberny. W r. 1710 był posłem z woj. sandomierskiego na walną radę warszawską (luty–kwiecień). Jesienią 1711 przebywając ze swą partią, składającą się z 3 chorągwi lekkich i 8 chorągwi arkabuzerii, w okolicach Lelowa i Wielunia, śledził posunięcia Adama Śmigielskiego w Wielkopolsce, pilnując przy tym granicy śląskiej.

Wiosną 1713 Sieniawski polecił mu skoncentrowanie sił pod Lwowem; M. dokonywał tego z dużym opóźnieniem, oczekując w czerwcu i w lipcu pod Glinianami na nadejście wezwanych chorągwi. Jeszcze w grudniu t. r. sejmik wiszeński uskarżał się, iż «tak znaczna wojska koronnego partia» pod komendą regimentarza M-ego, wkroczywszy do ziem lwowskiej, przemyskiej i sanockiej, pustoszy dobra szlacheckie; domagano się przy tym od hetmanów wyjaśnienia powodów powolnego marszu dywizji. Latem 1715, po nagłej śmierci regimentarza Franciszka Brzuchowskiego, kasztelana lubaczowskiego, M. objął po nim komendę nad partią wojska kor., skoncentrowaną wiosną t. r. w okolicach Gorzyc. Po Brzuchowskim otrzymał M. nadto 3 VIII 1715 kasztelanię lubaczowską. Gdy w oddziałach zaczęły się szerzyć nastroje rokoszowe, Sieniawski polecił M-emu przebywającemu w obozie między Gorzycami a Sokolnikami wycofać się pod Lwów. Tymczasem M. w ostatnich dniach września starał się spacyfikować nastroje w powierzonej mu partii i utrzymać ją w posłuszeństwie wobec hetmanów. Chciał, być może, uniknąć przy tym wyraźnego zaangażowania się w nabrzmiewającym konflikcie, toteż przesunąwszy część oddziałów pod Nisko, zdał komendę swemu zastępcy Sulimierskiemu, udając się prawdopodobnie do żony. Gdy wojsko m. in. na skutek agitacji woj. sandomierskiego Stanisława Morsztyna odmówiło wymarszu pod Tarnogórę i utworzyło 1 X 1715 związek, M. przebywał w gościnie u Jakuba Morsztyna, starosty kowalskiego, który zaprosił go do siebie chyba w celu pozbawienia wpływu na zbuntowane oddziały. W październiku 1715 przebywał w Krakowie, w r. 1716 był nadal porucznikiem chorągwi husarskiej S. Denhoffa.

Od r. 1707 dzierżawił M. wsie Szyce, Dzwonowice i Sierbowice w pow. lelowskiem woj. krakowskiego, posiadał także dobra w woj. sandomierskim. Od r. 1702 trzymał zastawem od Stanisława Warszyckiego, miecznika kor. i starosty łęczyckiego, dobra Parzymiechy w ziemi wieluńskiej, na których w r. 1717 zapisał swojej żonie sumę 40 000 złp., w maju 1706 pożyczył S. Denhoffowi 11 000 złp. Zmarł w r. 1717.

Z małżeństwa z Aleksandrą Czyżowską, która po śmierci M-ego wyszła za mąż za Kazimierza Ossolińskiego, kasztelana czechowskiego, miał syna Stanisława Kostkę, chorążego znaku pancernego marszałka w. kor. F. Bielińskiego, dzierżawcę wsi Szyce, Sierbowice, Szypowice i Dzwonowice w pow. lelowskim, i córkę Helenę (wg Dworzaczka), żonę Franciszka Tarły, kasztelana lubelskiego.

 

Boniecki, IV 52; Dworzaczek; Niesiecki; Uruski; Żychliński, II; Błeszczyński J., Spis senatorów i dygnitarzy kor. z XVIII w., w: Kossakowski S. K., Monografie historyczno-genealogiczne niektórych rodzin polskich, W. 1872 III 28; – Gierowski J., Między saskim absolutyzmem a złotą wolnością, Wr. 1953; tenże, W cieniu Ligi Północnej, Wr. 1971; Kamiński A., Konfederacja sandomierska wobec Rosji w okresie poaltransztadzkim 1706–1709, Wr. 1969; Wimmer J., Wojsko Rzeczypospolitej w dobie wojny północnej, W. 1956; – Akta grodz. i ziem., XXII; Diariusz Walnej Rady Warszawskiej 1710 r., Wil. 1928; Korespondencja Józefa Andrzeja Załuskiego, Wr. 1967; Otwinowski E., Dzieje Polski pod panowaniem Augusta II, Kr. 1849 s. 231–2; Vol. leg., VI 201; – Arch. Państw. w Kr.: Inscr. Castr. Crac. 360 s. 311, Rel. Castr. Crac. 132 s. 730, 133 s. 1117, 1119; B. Czart.: rkp. 471, 2635, 2656, 5790, 5791, 5894 (nr 25 896–25 977, listy M-ego); B. PAN w Kr.: Teki Pawińskiego 22 k. 252 (Akta sejmikowe woj. sandomierskiego); – Bibliogr. do syna Stanisława: Księgi Referendarii Koronnej z czasów saskich. Sumariusz, W. 1970 II.

Andrzej Link-Lenczowski

 

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.